ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

Σε προηγούμενη ανάρτηση, το bloko παρουσίασε μία πολυσχιδής απόρρητη έκθεση ενός κλιμακίου αξιωματικών της Αστυνομίας που παραγγέλθηκε από την ηγεσία τους, προκειμένου να εξεταστεί από τη δική τους οπτική σκοπιά και κάτω από το δικό τους ιδεοληπτικό πρίσμα, το πρόβλημα της μετανάστευσης σε ότι αφορά στις γενεσιουργές του αιτίες και στις προβλέψεις αναφορικά με τις προϊούσες τάσεις διόγκωσης του ως ιδιαίτερου φαινομένου.
Σταθμός στα συμπέρασμα, όπως επισημάνθηκε, αποτελεί η πρόβλεψη τους ότι στο εγγύς μέλλον, μόλις το 2014 δηλαδή, ο αριθμός του συνόλου των νόμιμα και των παράνομα εισερχόμενων στη χώρα θα εκτοξευτεί στους...
2.142.348 πρόσφυγες, ή όπως ενδεικτικά σημειώνεται σε άλλο σημείο, <<σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ο.Η.Ε., ο πληθυσμός της Ελλάδας το έτος 2015 θα είναι περίπου 14 εκατομμύρια, εκ των οποίων ποσοστό άνω του 20% θα είναι αλλοδαποί>>.
Με βάση τις σχετικές επισημάνσεις κι αναγωγές, ένα άλλο κι εξίσου σημαντικό κομμάτι της σχετικής μελέτης, που όπως στο προηγούμενο φύλλο κι ευθύς εξαρχής επισημάναμε στο παρόν θέμα περιέχει εκτιμήσεις, απόψεις, συμπεράσματα και συγκριτικά δεδομένα αμιγώς αστυνομικής προέλευσης και προσέγγισης, επιχειρείται μια αναγωγή αρχικό σε γενικό επίπεδο των επιπτώσεων σε μικρό και μακροοικονομικούς δείκτες διάφορων δραστηριοτήτων της κοινωνικής ζωής και δράσης και στη συνέχεια με ποιο επιμερισμένα νούμερα και στοιχεία.
Στο πλαίσιο αυτό, σήμερα θα παρακολουθήσουμε την αλληλουχία της αστυνομικής προσέγγισης στο κεφάλαιο που οι ίδιοι επέλεξαν να τιτλοφορήσουν ως <<παρενέργειες – επιπτώσεις του προβλήματος>>.
Σύμφωνα με το σκεπτικό που αναπτύσσουν κι όπως λέγαμε και στο προηγούμενο θέμα παρουσιάζει πέραν όποιαν όποιας άλλης προσέγγισης ή αξιολόγησης, εξαιρετικό ενδιαφέρον ο τρόπος που ο κατασταλτικός μηχανισμός προετοιμάζεται να διαχειριστεί το όλο ζήτημα, <<η παράνομη μετανάστευση δυναμιτίζει τις θεμελιώδεις αρχές, που έχει θεσπίσει και υιοθετήσει σχεδόν το σύνολο των χωρών της διεθνούς κοινότητας, για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημιουργεί προβλήματα ανασφάλειας και ξενοφοβίας στις κοινωνίες των χωρών υποδοχής, παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες για την κυκλοφορία των προσώπων, συντελεί στην διατήρηση της εκμετάλλευσης της εργασίας των μεταναστών, επιβαρύνει τις οικονομίες των χωρών παράνομης διαμονής και συμβάλει στη συντήρηση κοινωνικών ανισοτήτων που οδηγούν σε κοινωνικές εκρήξεις>>.
Οι βασικότερες συνέπειες που έχουν καταγραφεί σε σχέση με την παράνομη μετανάστευση, είναι οι εξής:
1. Δημόσια Υγεία: Κίνδυνος μεταφοράς λοιμωδών ασθενειών. Επιβάρυνση ΕΣΥ (μετανάστευση με σκοπό την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στην Ελλάδα). Εστίες μόλυνσης από την κατάληψη εγκαταλελειμμένων κτηρίων στα κέντρα των μεγάλων πόλεων.
2. Δημόσια Τάξη και Ασφάλεια: Αύξηση της εγκληματικότητας (μικρο-εγκληματικότητα, κοινό κι οργανωμένο έγκλημα. Μεγάλη συμμετοχή στο έγκλημα μη νόμιμων μεταναστών). Εργασιακή εκμετάλλευση αλλοδαπών (παρακράτηση ταξιδιωτικών εγγράφων, αρπαγές – απαγωγές – κατακράτηση, trafficking). Δημιουργία κλίματος ανασφάλειας και κίνδυνος φαινόμενων ρατσισμού, ξενοφοβίας και ρεβανσισμού. Δυσκολίες ένταξης και ενσωμάτωσης. Προβλήματα κοινωνικής ένταξης και προσαρμογής στο νέο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον (ρατσισμός, κοινωνικός αποκλεισμός, συνθήκες διαβίωσης, υγεία, διαμονή, παιδεία). Έκδοση πλαστών δικαιολογητικών νομιμοποίησης. Προβλήματα συγκέντρωσης αλλοδαπών (νομίμων και μη) στο κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά και άλλων πόλεων (Πάτρα, Κέρκυρα, Ηγουμενίτσα κ.λπ.).
3. Εθνική Οικονομία: Επιβάρυνση της εθνικής αλλά και κοινοτικής οικονομίας εξ‘ αίτιας της δέσμευσης επιπλέον πόρων. Οικονομική εκμετάλλευση (μαύρη αγορά εργασίας) - απώλεια ασφαλιστικών εισφορών κ.λ.π. Φαινόμενα διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση. Δημιουργία συνθηκών παραοικονομίας- Παραεμπόριο. Ανάσχεση του τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα και κυρίως στις νησιωτικές περιοχές.
Και επειδή ο συντεχνιακός … <<πριμιτιβισμός>> των αναλυτών, με την έννοια της διαρκούς επαναφοράς στις ρίζες προέλευσης και οπτικής προσέγγισης είναι αδήριτος, συγκεφαλαιώνουν το ζήτημα και το επικαιροποιούν στα του οίκου τους.
4. Ειδικότερες συνέπειες στην αστυνομία: Υπεραπασχόληση αστυνομικού προσωπικού στη διαχείριση μεταναστών (εκτιμάται πως 15.000 προσωπικό περίπου ασχολούνται εν όλω ή εν μέρει με μετανάστες – συνοριοφύλακες, τμήματα αλλοδαπών κτλ). Διαφοροποίηση της κατεύθυνσης των οικονομικών πόρων (πρόσληψη Συνοριοφυλάκων, ειδικός εξοπλισμός παρακολούθησης συνόρων, εκτός έδρας προσωπικού για εσωτερικό και εξωτερικό.
5. Εθνική Ασφάλεια: Δυσμενείς εκθέσεις και κριτικές από Διεθνείς Οργανισμούς και ΜΚΟ (CPT). Δημιουργία κλειστών κοινωνικών ομάδων με διαφορετική νοοτροπία και αντίληψη από την ελληνική, σε ακραίες περιπτώσεις δε, και εχθρικών αντιλήψεων. Ριζοσπαστισμός, γκετοποίηση, ποιότητα ζωής, αλλοίωση πληθυσμού. Μεταβολή εθνολογικής σύστασης της Ελλάδος. Δημιουργία μεγάλων θρησκευτικών - φονταμενταλιστικών κοινοτήτων. Δημογραφικό ζήτημα δια της αλλοιώσεως του πληθυσμού.

Οικονομική Μελέτη
Οι ιστοριοδίφες και οιωνοσκόποι του ζητήματος της μετανάστευσης, αισθάνονται την ανάγκη πριν από την εξέταση των οικονομικών επιπτώσεων να ξανακάνουν μια σύντομη αναδρομή του προβλήματος στις ρίζες του. <<Η συστηματική εισροή μεταναστών στη χώρα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, γράφουν, δεν συνοδεύθηκε από την εφαρμογή συγκροτημένων μέτρων καταγραφής των.
Μόλις το 1998 γίνεται η πρώτη προσπάθεια καταγραφής και ελέγχου των ροών της μετανάστευσης μέσω της εφαρμογής νομοθετημάτων νομιμοποίησης των μεταναστών. Ωστόσο, το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης στη χώρα παραμένει υπαρκτό, ενώ η εξέταση και μελέτη του είναι τουλάχιστον ελλιπής. Στην κατεύθυνση αυτή η παρούσα μελέτη επιδιώκει, στο μέτρο του δυνατού, να παρουσιάσει ορισμένα αδρά δεδομένα σε σχέση με την παράνομη μετανάστευση στη χώρα μας. Ειδικότερα, στο κεφάλαιο αυτό γίνεται μια προσπάθεια εκτίμησης των οικονομικών επιπτώσεων της παράνομης μετανάστευσης στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία (απογραφή 2001) οι μετανάστες που βρίσκονται στη χώρα μας φτάνουν τους 760.000 περίπου, δηλαδή το 7% του μόνιμου πληθυσμού. Για να μπορέσουμε να κάνουμε τη σύγκριση θα πρέπει να σκεφτούμε ότι στην προηγούμενη απογραφή – το 1991 – ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 167.000, δηλαδή περίπου το 1,6% του μόνιμου πληθυσμού της Ελλάδας. Ωστόσο, οι παραπάνω αριθμοί αφορούν τον αριθμό των αλλοδαπών, που καταγράφηκαν με μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα και επομένως δεν μας προσφέρουν κάποια ένδειξη ως προς το μέγεθος της παράνομης μετανάστευσης. Η πλέον κατάλληλη πηγή προσδιορισμού του αριθμού των μη νόμιμων μεταναστών στην Ελλάδα θεωρείται η διεύθυνση αλλοδαπών του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Εκτός από το γεγονός ότι βρίσκεται καθημερινά αντιμέτωπη με την λαθρομετανάστευση, είναι από τους πρώτους οργανισμούς που ξεκίνησαν την συλλογή στοιχείων σχετικά με αυτήν, επομένως σε αυτήν βασίζονται τα στοιχεία του παρόντος κεφαλαίου.
Η προσέγγιση των οικονομικών επιπτώσεων από τους μη νόμιμους μετανάστες είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και αποτελείται από τρεις παραμέτρους: την επίδραση στους μακροοικονομικούς δείκτες, τις επιπτώσεις σε θέματα απασχόλησης και αυτές σε θέματα δημοσίων δαπανών.
Η Τράπεζα της Ελλάδας έχει αποφανθεί σε (παλαιότερη) έκθεση του Διοικητή ότι οι επιπτώσεις των νόμιμων μεταναστών στο ΑΕΠ είναι θετικές. Σημαντική παράμετρος για το θέμα των δεικτών είναι και η επίδραση των μεταναστών στο θέμα της κατανάλωσης, όπου τα αποτελέσματα είναι και σε αυτόν τον τομέα θετικά, όχι όμως στον αναμενόμενο βαθμό. Αυτό συμβαίνει γιατί η ροπή προς κατανάλωση των μεταναστών είναι μικρότερη από την αντίστοιχη των Ελλήνων.
Οι μετανάστες στέλνουν στις οικογένειές τους στις χώρες προέλευσης μέρος του εισοδήματός τους, ενώ αποταμιεύουν ένα άλλο μέρος του εισοδήματος με την προφανή επίδραση στο τραπεζικό σύστημα. Όσον αφορά στο δεύτερο άξονα, αυτόν της απασχόλησης, τα αποτελέσματα κρίνονται θετικά καθώς είχαμε την είσοδο νέων εργαζομένων.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι πολλοί μετανάστες έχουν υποκαταστήσει την «εθελοντική οικογενειακή βοήθεια» με μισθωτή απασχόληση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στον τρίτο άξονα – των δημοσίων δαπανών, η είσοδος των μεταναστών είναι σίγουρα θετική, διότι ενώ πληρώνουν έμμεσους ή άμεσους φόρους οι μετανάστες δεν παίρνουν ακόμα συντάξεις. Ακόμα και τη νοσοκομειακή περίθαλψη, επειδή είναι οι περισσότεροι νεαρής ηλικίας δεν τη χρησιμοποιούν όσο οι Έλληνες.
Ωστόσο, η παραπάνω μελέτη, όπως και οι περισσότερες, δεν βασίζονται στους μη νόμιμους μετανάστες, οι οποίοι ούτε ασφαλισμένοι είναι, ούτε φόρους πληρώνουν, ενώ παράλληλα επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό, μέσω εξόδων που πραγματοποιούνται για την στέγαση, διατροφή, τη νοσοκομειακή τους περίθαλψη και άλλων.
Με βάση τη δημοσιονομική λειτουργία ορίζονται: οι τρέχουσες δαπάνες (τρέχων προϋπολογισμός ή προϋπολογισμός κατανάλωσης) και οι δαπάνες επένδυσης (προϋπολογισμός επενδύσεων), οι προσωπικές δαπάνες (μισθοί και συντάξεις κρατικών λειτουργών, υπαλλήλων, εργατών κλπ) και οι πραγματικές δαπάνες (προμήθεια υλικού για τη λειτουργία της κρατικής μηχανής).
Οι κρατικές δαπάνες και οι δαπάνες τοπικής αυτοδιοίκησης, που παρέχουν και το μέτρο εφαρμογής του συγκεντρωτικού ή αποκεντρωτικού συστήματος. Σο ύψος και η κατανομή των δημοσίων δαπανών επιδρούν στη διαμόρφωση της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης μιας χώρας. Επίσης επιδρούν στη σύνθεση της κοινωνικής παραγωγής και στην κατανομή των παραγωγικών μέσων στους διάφορους παραγωγικούς κλάδους, ιδίως σε χώρες όπου η δημοσιονομική δραστηριότητα είναι πολύ εκτεταμένη. Τέλος, επιδρούν στην κατανομή του κοινωνικού προϊόντος ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις, σε συνδυασμό με τη φορολογική πολιτική.
Οι σύγχρονες εξελίξεις στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται από μία τάση μείωσης των δημοσίων δαπανών εξαιτίας της κρίσης δημόσιου χρέους. Το χρέος αυτό προκλήθηκε κατά ένα μέρος από την συνεχή αύξηση των δημοσίων δαπανών, οι οποίες κρίθηκαν απαραίτητες την εποχή που συνέβησαν για διάφορους λόγους. Ένας βασικός λόγος ή καλύτερα αιτία, είναι και η παράνομη μετανάστευση που επιβαρύνει την Ελλάδα. Με βάση τη παραπάνω κατηγοριοποίηση των δημοσίων δαπανών, οι δαπάνες για τη παράνομη μετανάστευση μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε τρέχουσες δαπάνες (τρέχων προϋπολογισμός), προσωπικές δαπάνες (μισθοί δημοσίων υπάλληλων), σε αυτές που αυξάνουν την κοινωνική παραγωγή και εξασφαλίζουν κοινωνικό προϊόν για το παρόν και το μέλλον.
Μπορούν επίσης να κατηγοριοποιηθούν και κατά υπουργείο: α) Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, β) Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, γ) Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και δ) Υπουργείο Δικαιοσύνης, ή γενικότερα σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
Α. στρατιωτικές δαπάνες- δαπάνες αστυνομίας και Β. δαπάνες οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Η τρέχουσα ανάλυση εξετάζει τις επιπτώσεις του φαινομένου της παράνομης μετανάστευσης κατά υπουργείο, ενώ δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και συγκεκριμένα στην Ελληνική Αστυνομία η οποία διαδραματίζει το σημαντικότερο ρόλο τόσο στο σχεδιασμό, τη διαχείριση, όσο και την επίλυση του προβλήματος της παράνομης μετανάστευσης>>.

Επιτροπές Σένγκεν
Καταληκτικά, παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον η αξιολόγηση που έκαναν τα μέλη των επιτροπών εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών της Ε.Ε. για το πώς οι αρμόδιες ελληνικές αρχές και υπηρεσίες μελετούν και προγραμματίζουν αντίμετρα για το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης.
Οι σχετικές αποκαρδιωτικές για τους Έλληνες αξιωματούχους και την κυβερνητική μεταναστευτική πολιτική αξιολογήσεις, πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια αυτοψιών για την ορθή εφαρμογή του κεκτημένου Σένγκεν στα ελληνικά εναέρια σύνορα μεταξύ 8 και 12 Φεβρουαρίου 2010), στα χερσαία στις 12 μέχρι 19 Απριλίου και στα θαλάσσια από τις 3 έως 7 Μαΐου.
Σύμφωνα με τους ιέρακες της Ε.Ε., <<η επιτροπή αξιολόγησης παρατήρησε ότι από την τελευταία αξιολόγηση του 2005, κάποια πρόοδος έχει επιτευχθεί από την Ελλάδα για την ευθυγράμμιση της διαχείρισης των συνόρων με τις απαιτήσεις και τα πρότυπα του κεκτημένου Σένγκεν και ότι ορισμένες από τις συστάσεις της προηγούμενης αξιολόγησης εφαρμόστηκαν.
Εντοπίσθηκαν όμως ελλείψεις στον τομέα της ανάλυσης κινδύνου (από την οπτική της Ε.Ε. και του Σένγκεν θεωρείται ότι πρακτικά δεν υφίσταται σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο), όπου υπάρχει ανάγκη: Να αποσαφηνιστεί η ροή των πληροφοριών προς τις δύο κατευθύνσεις. Να οριστεί κατάλληλο προσωπικό σε όλα τα επίπεδα και να του παρασχεθεί κατάλληλη εκπαίδευση.
Να συντάσσονται σε τακτική βάση εκθέσεις ανάλυσης κινδύνου και να διανέμονται τα προϊόντα αυτά (π.χ. προφίλ κινδύνου και δείκτες κινδύνου) σε όλα τα επίπεδα εντός του οργανισμού. Και με τον τρόπο αυτό να παρέχεται η απαραίτητη βάση μιας βαθιάς στρατηγικής προσέγγισης στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με τη μετανάστευση>>.
Είπαν επίσης ότι <<υπάρχει έλλειψη διπλής ροής ενημέρωσης και δεν υπάρχουν επαρκή προϊόντα ανάλυσης κινδύνου διαθέσιμα στην πρώτη και δεύτερη γραμμή ελέγχου των διακινούμενων προσώπων. Ο στόχος πρέπει σε κάθε περίπτωση να είναι μια καλύτερη ανάλυση σε όλα τα επίπεδα, ταχύτερη διανομή των υφιστάμενων δεικτών κινδύνου και -πάνω από όλα- μια πιο εναρμονισμένη προσέγγιση για την άσκηση των συνοριακών ελέγχων και της επιτήρησης των συνόρων. Ακόμη σημείωσαν ότι, αν και πραγματοποιείται ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων κατάρτισης για τους αστυνομικούς, υπάρχει έλλειψη μιας γενικής και δομημένης στρατηγική εκπαίδευσης, που να εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε διάφορα επίπεδα>>.


Από τον Γιώργο Καραϊβάζ